44 OBUDŹ W SOBIE OLBRZYMA mieli uczucie niespełnienia. Dzieje się tak dlatego, że nie potrafią oni wyciągać wniosków, nie potrafią odróżnić osiągnięcia celu od życia zgodnie z wyznawanymi przez siebie wartościami. Nieumiejętność dostrzeżenia kolejnej różnicy powoduje cierpienie na co dzień w relacjach z innymi ludźmi. Mówię tu o rozróżnieniu reguł, o którym dokładniej porozmawiamy w dalszej części naszej wspólnej podróży. Czasem nieumiejętność rozróżniania, nieumiejętność wyciągania wniosków może cię kosztować nawyższą cenę. Ludzie, którzy harują jak woły, a do tego spożywają dużo tłuszczu, sami siebie doprowadzają do chorób serca. Przez większość swojego życia tropię coś, co dr W. Edwards Deming nazywa PRAWDZIWĄ WIEDZĄ. Dla mnie prawdziwą wiedzę stanowi choćby jedno właściwe rozróżnienie, informacja, strategia, przekonanie, umiejętność albo jakiekolwiek narzędzie, które możemy zastosować w tej samej chwili, kiedy je zrozumiemy. Prawdziwą wiedzą jest zdolność wykorzystania czegokolwiek od razu dla polepszenia jakości własnego życia. Ta książka, podobnie jak całe moje życie, poświęcona jest poszukiwaniu prawdziwej wiedzy, przydatnej dla poprawy życia osobistego lub zawodowego. Wciąż zastanawiam się nad sposobami przekazania tej wiedzy innym ludziom tak, aby mogła ona polepszyć ich stan psychiczny, emocjonalny, fizyczny i finansowy. Twój los kształtuje się w momentach podejmowania decyzji. ANTHONY ROBBINS Tylko trzy decyzje, które podejmujesz w każdym momencie twojego życia, decydują o twoim losie. Te trzy decyzje wpływają na to, co zauważysz, a co przeoczysz, co będziesz czuł i co zrobisz, wreszcie jaki będzie twój wkład w życie i kim się w końcu staniesz. Jeśli nie panujesz nad tymi trzema decyzjami, po prostu nie panujesz nad własnym życiem. Jeśli natomiast masz nad nimi kontrolę, zaczynasz też kontrolować własne doświadczenia. Te trzy decyzje, które decydują o twoim losie, to: 1. Twoje decyzje, NA CZYM SIĘ SKONCENTROWAĆ. II. DECYZJE: DROGA KU POTĘDZE 45 2. Twoje decyzje, CO DLA CIEBIE ZNACZĄ POSZCZĘ GÓLNE RZECZY. 3. Twoje decyzje, CO ZROBISZ, aby osiągnąć pożądane rezultaty. Właśnie tak! Nie to, co dzieje się z tobą teraz czy też działo w przeszłości, określa, kim się stajesz. Na twoje przeznaczenie mają natomiast wpływ TWOJE DECYZJE, NA CZYM SIĘ KONCENTRUJESZ, CO ZNACZĄ DLA CIEBIE POSZCZEGÓLNE RZECZY ORAZ CO MASZ ZAMIAR ROBIĆ, ABY OSIĄGNĄĆ POŻĄDANE REZULTATY. Wiedz, że jeśli ktokolwiek osiąga w jakiejś dziedzinie większe sukcesy niż ty, to ten ktoś w danej sytuacji lub okolicznościach podejmuje te trzy decyzje inaczej niż ty. Jest jasne, że Ed Roberts postanowił skoncentrować się na czymś innym niż większość ludzi w jego sytuacji. Skupił się na tym, jak coś polepszyć. Jego kłopoty fizyczne stanowiły dla niego wyzwanie. Równie oczywiste jest, że postanowił zrobić wszystko, co można, by poprawić sytuację ludzi znajdujących się w podobnym stanie jak on. Bez reszty poświęcił się kształtowaniu środowiska po to, aby ułatwić życie ludziom upośledzonym fizycznie. Nic nie dodaje odwagi bardziej niż niekwestionowana zdolność człowieka do podźwignięcia własnego życia poprzez świadome działanie. HENRY DAVID THOREAU Zbyt wielu z nas nie podejmuje większości decyzji świadomie, a zwłaszcza tych trzech absolutnie podstawowych decyzji. I płacimy za to olbrzymią cenę. Większość ludzi przejawia w swoim życiu coś, co nazywam SYNDROMEM NIAGARY. Wierzę, że życie jest jak rzeka i że większość ludzi wskakuje do tej rzeki, nie mając pojęcia, dokąd naprawdę chcą dopłynąć. Dlatego właśnie w krótkim czasie zostają porwani przez silne nurty: nurt wydarzeń, nurt strachu, nurt życiowych wyzwań. Kiedy46 OBUDŹ W SOBIE OLBRZYMA znajdą się u rozwidlenia rzeki, nie decydują świadomie, którą odnogą popłynąć, nie wiedzą, który kierunek jest dla nich właściwy. Po prostu dryfują. Stają się częścią ludzkiej masy, którą kierują okoliczności, a nie własne wartości. Nic dziwnego, że czują się pozbawieni kontroli nad sobą. Pozostają w tym stanie nieświadomości długo, aż pewnego dnia dochodzi do nich dudniący dźwięk rozszalałej wody i z przerażeniem odkrywają, że są o kilka metrów od wodospadu Niagara, w łodzi bez wioseł. Zaczynają wtedy gwałtownie machać rękami, ale jest już za późno. Czeka ich upadek. Czasem jest to upadek emocjonalny, czasem fizyczny, a czasem finansowy. JEST BARDZO PRAWDOPODOBNE, ŻE TWOJE OBECNE KŁOPOTY, JAKIEKOLWIEK SĄ, MOGŁY BYĆ ZAŻEGNANE POPRZEZ PODJĘCIE JAKIEJŚ LEPSZEJ DECYZJI GDZIEŚ W GÓRZE RZEKI. Jak próbujemy odwrócić sytuację, kiedy nagle budzimy się w środku spienionej rzeki? Albo decydujemy, by zanurzyć w wodzie obydwa wiosła, i jak szaleni wiosłujemy w jakimś innym kierunku, albo też planujemy swoją dalszą podróż. Wyznaczamy sobie kurs, punkt docelowy, do którego naprawdę chcemy dotrzeć, i sięgamy po plan lub mapę, aby po drodze móc podejmować odpowiednie decyzje. Choć być może nigdy o tym nie myślałeś, twój umysł wypracował już wewnętrzny system podejmowania decyzji. System ten działa jak niewidzialna siła, kierując w każdym momencie wszystkimi twoimi myślami, działaniami i uczuciami. Panuje on nad tym, jak oceniasz wszystko, co cię w życiu spotyka, i po większej części jest kierowany przez twoją podświadomą wolę. Przerażający jest fakt, że większość ludzi nigdy świadomie nie kształtuje tego systemu. Pozwalają oni, by kształtowały go czynniki tak różne, jak rodzice, rówieśnicy, nauczyciele, telewizja, reklamy i czynniki kulturowe. Na system ten składa się pięć elementów: 1. Twoje PODSTAWOWE PRZEKONANIA i PODŚWIADOME REGUŁY. 2. Twoje WARTOŚCI ŻYCIOWE. 3. Twoje WZORCE. 4. ZWYCZAJOWE PYTANIA, i wreszcie II. DECYZJE: DROGA KU POTĘDZE 47 5. STANY EMOCJONALNE, których doświadczasz w danej sytuacji. Współdziałanie tych pięciu elementów tworzy siłę, która jest odpowiedzialna za popchnięcie cię do działania bądź powstrzymywanie cię od niego, która powoduje, że z radością wyczekujesz przyszłości albo też się jej boisz, która sprawia, że czujesz się kochany lub odrzucony, oraz oznacza poziom twojego szczęścia i sukcesu. Siła ta określa, dlaczego robisz to, co robisz, i dlaczego nie robisz rzeczy, które według samego siebie powinieneś robić, których potrzebujesz. Zmieniając którykolwiek z tych pięciu elementów - wszystko jedno, czy podstawowe przekonanie i regułę, wartość, wzorzec, pytanie czy stan emocjonalny - możesz natychmiast spowodować wymierną i trwałą zmianę w twoim życiu. Pamiętaj, jeśli regularnie się przejadasz, twój prawdziwy problem związany jest z wartościami lub przekonaniami, a nie zjedzeniem. Na kartach tej książki krok po kroku będę cię prowadził po drodze do odkrycia, jak ukształtować PODSTAWOWY SYSTEM podejmowania decyzji, i pomagał ci dokonywać w nim prostych zmian, aby uczynić go zgodnym z twoimi obecnymi pragnieniami i uwolnić go spod kontroli przeszłych uwarunkowań. Wkrótce rozpoczniesz fascynującą podróż, która pozwoli ci odkryć, kim naprawdę jesteś i co naprawdę sprawia, że robisz to, co robisz. Kiedy nauczysz się odróżniać poszczególne elementy tej siły, będziesz mógł zrozumieć systemy podejmowania decyzji stosowane przez twoich współpracowników, współmałżonka i inne bliskie ci osoby. W końcu potrafisz także zrozumieć ich „fascynujące" zachowanie! Dobrą wiadomość stanowi niewątpliwie fakt, że możemy przełamać działanie tego systemu poprzez podejmowanie świadomych decyzji w każdym momencie życia. NIE MUSIMY GODZIĆ SIĘ NA TO, BY ELEMENTY ZAPROGRAMOWANE W TYM SYSTEMIE W PRZESZŁOŚCI PANOWAŁY NAD NASZĄ TERAŹNIEJSZOŚCIĄ I PRZYSZŁOŚCIĄ! Za pomocą tej książki możesz odkryć siebie ponownie przez systematyczne organizowanie swoich przekonań i wartości tak, by zacząć samemu planować swoje życie. 48 OBUDŹ W SOBIE OLBRZYMA Nigdy się nie zniechęcam, ponieważ każde odrzucenie niewłaściwej próby stanowi kolejny krok naprzód. THOMAS EDISON Jest jeszcze jedna przeszkoda w skutecznym wykorzystaniu potęgi decyzji. Przeszkodę tę stanowi nasz własny strach przed podjęciem NIEWŁAŚCIWYCH decyzji, który musimy pokonać. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że będziesz w swoim życiu podejmował złe decyzje. Musisz się z tym uporać. Oczywiście również i moje decyzje nie były zawsze słuszne, oczywiście, że nie. Ale wcale tego nie oczekiwałem. Wiem też, że w przyszłości nie będę w stanie uniknąć błędnych decyzji. Postanowiłem jednak, że bez względu na to, jakie okażą się moje decyzje, będę elastyczny w swoim zachowaniu, będę obserwował ich skutki, uczył się na zbieranych w ten sposób doświadczeniach i wykorzystywał tę wiedzę do podejmowania lepszych decyzji w przyszłości. PAMIĘTAJ, ŻE SUKCES JEST NAPRAWDĘ SKUTKIEM WŁAŚCIWYCH OSĄDÓW. WŁAŚCIWY OSĄD JEST WYNIKIEM DOŚWIADCZENIA, A ONO Z KOLEI CZĘSTO JEST REZULTATEM ZŁYCH OSĄDÓW! Te pozornie złe lub bolesne doświadczenia są często najważniejsze. Jeśli komuś się powiedzie, zwykle się cieszy. Jeśli natomiast ktoś poniesie porażkę, zastanawia się na ogół nad jej przyczynami, czyni nowe obserwacje, dokonuje kolejnych rozróżnień, które w przyszłości podniosą jakość jego życia. Musimy uczyć się na własnych błędach, a nie karać się za nie. W przeciwnym wypadku będziemy skazani na podejmowanie błędnych decyzji do końca życia. Równie ważne jak osobiste doświadczenie jest moim zdaniem posiadanie jakiegoś wzorca osobowego, kogoś, kto już przed tobą przepłynął przez wzburzone wody i może ci zaoferować dobrą mapę. Niech to będzie twój wzorzec w sprawach finansowych, w kontaktach z innymi ludźmi, w tym, co dotyczy zdrowia, i we wszystkich innych dziedzinach życia, które chcesz opanować do perfekcji. Może ci to zaoszczędzić wielu cierpień i niepowodzeń oraz uchronić cię przed kolejnym życiowym wirem wodospadu. II. DECYZJE: DROGA KU POTĘDZE 49 Czekają cię też chwile, kiedy będziesz płynął przez rzekę sam i będziesz musiał podejmować ważne decyzje bez niczyjej pomocy. Pocieszeniem jest tu niewątpliwie fakt, że jeśli potrafisz uczyć się z własnego doświadczenia, nawet pozornie trudne okoliczności zmieniają się dla ciebie w wielką szansę, ponieważ dostarczają ci one bezcennych informacji, pozwalają czynić kluczowe rozróżnienia, które legną u podstaw lepszych decyzji w przyszłości. Każdy chyba człowiek sukcesu, jeśli tylko będzie z tobą szczery, przyzna, że powodem, dla którego odniósł swój sukces, jest fakt, że w przeszłości podejmował więcej niż ty niewłaściwych decyzji. Podczas kursów, które prowadzę, ludzie często pytają: „Jak dużo czasu zajmie mi opanowanie takiej to a takiej umiejętności?" Natychmiast odpowiadam wtedy: „A jak długo chcesz ją opanowywać?" Jeśli podejmiesz działanie dziesięć razy dziennie (a więc będziesz miał tyle samo doświadczeń z tego działania), podczas gdy inni ludzie będą to samo robić tylko raz w miesiącu, w ciągu tylko jednego dnia zdobędziesz doświadczenie dziesięciu miesięcy i bardzo szybko opanujesz daną umiejętność. Jak na ironię, wszyscy uznają cię pewnie wtedy za „wyjątkowo utalentowanego" albo „wyjątkowego szczęśliwca". Stałem się wspaniałym mówcą, ponieważ nie raz w tygodniu, ale TRZY RAZY DZIENNIE przemawiałem do każdego, kto tylko chciał mnie słuchać. Podczas gdy inni pracownicy z mojej firmy mieli zwykle czterdzieści osiem wystąpień publicznych rocznie, ja podobną liczbę spotkań odbywałem w ciągu DWÓCH TYGODNI. W ciągu miesiąca zdobywałem więc dwuletnie doświadczenie, a w ciągu roku doświadczenie całego dziesięciolecia. Moi współpracownicy mówili, jakim to jestem „szczęściarzem", że „urodziłem się" z talentem do publicznych wystąpień. Próbowałem powiedzieć im to, co mówię teraz tobie: opanowanie mistrzostwa w każdej dziedzinie zabiera dokładnie tyle czasu, ile chcesz na to poświęcić. A przy okazji, czy wszystkie moje wystąpienia były wspaniałe? Oczywiście, że nie! Ale uczyłem się z każdego kolejnego doświadczenia, starałem się doskonalić w ten sposób wiedzę i umiejętności i po niedługim czasie potrafiłem spokojnie wejść do dowolnie dużego pomieszczenia i nawiązać kontakt ze słuchaczami o najróżniejszych życiowych doświadczeniach. 50 OBUDŹ W SOBIE OLBRZYMA Bez względu na stopień twojego przygotowania mogę zapewnić cię o jednym: jeśli znajdujesz się w nurcie rzeki życia, z pewnością kilka razy uderzysz o skały. Nie, nie kraczę, po prostu mówię prawdę. Kiedy więc napotkasz skały, nie użalaj się nad sobą i nie narzekaj na kolejną „klęskę". Pamiętaj, że W ŻYCIU NIE MA KLĘSK. Są tylko rezultaty. Jeśli nie osiągnąłeś pożądanych rezultatów, wyciągnij wnioski z przebytych doświadczeń po to, aby w przyszłości mieć jakiś punkt odniesienia do podejmowania kolejnych, lepszych decyzji. Albo odnajdziemy drogę, albo ją zbudujemy. HANNIBAL Jedną z najważniejszych decyzji, jakie możesz podjąć, by zapewnić sobie szczęście w przyszłości, jest decyzja, by WYKORZYSTYWAĆ WSZYSTKO, CO ŻYCIE PODSUWA CI W DANYM MOMENCIE. Nie osiągniesz bowiem zupełnie niczego, jeśli: 1. Nie zdecydujesz jasno, jakiemu celowi całkowicie się poświęcisz, 2. Nie znajdziesz w sobie woli do podjęcia wszelkich możliwych działań, 3. Nie będziesz ciągle obserwować, które z twoich działań sprawdzają się, a które nie, 4. Nie będziesz zmieniać swoich działań tak długo, jak długo nie osiągniesz celu, wykorzystując do tego wszystko, co po drodze podsuwa ci życie. Każdy, kto odniósł jakikolwiek znaczący sukces, stosował się do tych czterech zasad, czyli działał według formuły sukcesu. Jednym z moich ulubionych przykładów stosowania tej formuły jest przykład pana Soichiro Hondy, założyciela słynnej korporacji noszącej jego imię. Podobnie jak wszystkie inne firmy, nawet te największe, korporacja Hondy zaczęła się od podjęcia decyzji i pełnego pasji dążenia do osiągnięcia rezultatów. W 1938 roku, jeszcze ucząc się, Honda zainwestował wszystko, co posiadał, w mały warsztat, w którym pracował nad swoją koncepcją pierścienia tłokowego. Chciał sprzedać swoje dzieło firmie Toyota, a więc harował w dzień i w nocy po łokcie II. DECYZJE: DROGA KU POTĘDZE 51 w smarze. Niemal nocował w swoim warsztacie i ani przez moment nie tracił wiary, że jego pracę uwieńczy w końcu sukces. Zastawił nawet w komisie biżuterię własnej żony, aby móc utrzymać swój mały warsztat. Wreszcie ukończył swoje pierścienie tłokowe i przedstawił je Toyocie, ale usłyszał, że nie spełniają one standardów tej firmy. Odesłano go z powrotem do szkoły, gdzie przez kolejne dwa lata wysłuchiwał złośliwych komentarzy nauczycieli i innych studentów, którzy naśmiewali się z absurdalności jego projektów. Mimo to jednak nie oddał się użalaniu nad sobą. Postanowił dalej działać i osiągnąć swój cel. I w końcu po kolejnych dwóch latach Toyota podpisała z panem Hondą kontrakt, o którym tak marzył. Jego pasja i wiara opłaciły się, ponieważ wiedział, czego chce, przystąpił do działania, uczył się na własnych błędach i zmieniał strategię dopóty, dopóki nie osiągnął tego, co chciał osiągnąć. Rząd japoński szykował się wtedy do wojny, więc nie przyznał mu pozwolenia na zakup cementu, który był niezbędny do wybudowania jego fabryki. Czy poddał się wtedy? Nie! Czy ubolewał nad tym, że życie traktuje go po macoszemu? Czy znaczyło to dla niego konieczność porzucenia własnych marzeń? Absolutnie nie. Znów postanowił wykorzystać własne doświadczenia i opracował zupełnie nową strategię. Razem ze swoimi pracownikami wymyślił nową technologię produkcji betonu i zbudował swoją fabrykę. Podczas wojny została ona dwukrotnie zbombardowana i wybuchy zniszczyły główną część linii produkcyjnej. Reakcja Hondy? Natychmiast zwołał swoich ludzi i zaczął zbierać wyrzucane przez żołnierzy amerykańskich kanistry na benzynę. Nazywał je „darami prezydenta Trumana", ponieważ dostarczały mu nieosiągalnego wtedy w Japonii surowca do produkcji. W końcu, gdy przetrwał wszystkie te kłopoty, jego fabrykę całkowicie zniszczyło trzęsienie ziemi. Postanowił wtedy sprzedać technologię produkcji pierścieni tłokowych Toyocie. Oto człowiek, który podejmował właściwe decyzje, by odnieść swój sukces. Robił wszystko z pasją i wiarą. Miał wspaniały plan, przystąpił do działania, próbował różnych metod, a jednak nie osiągnął tego, czemu się poświęcił. Mimo to postanowił nie ustępować. Po wojnie Japonia cierpiała na straszliwy brak benzyny i pan Honda nie mógł jeździć samochodem nawet po jedzenie dla 52 OBUDŹ W SOBIE OLBRZYMA własnej rodziny. Zdesperowany, zamontował mały motor w swoim rowerze. Natychmiast sąsiedzi zaczęli go prosie, by zrobił taki „zmotoryzowany rower" również i dla nich. Bardzo prędko zabrakło mu silników. Zdecydował więc postawić fabrykę produkującą silniki do jego nowego wynalazku, jednak niestety nie miał kapitału. PĘKŁA KRYSZTAŁOWA KULA Oto komentarze, z jakimi odrzucano kiedyś słynne książki, które miały później odnieść tak wielki sukces. George Orwell: Folwark zwierzęcy „W Stanach Zjednoczonych nie ma popytu obecnie na książki o zwierzętach." Anna Frank: Pamiętnik Anny Frank „Wydaje mi się, że ta dziewczyna nie ma jakiegoś specjalnego daru postrzegania ani też nadzwyczajnych uczuć, które wyniosłyby tę książkę ponad poziom ciekawostki." William Golding: Władca much „Nie wydaje mi się, aby odniósł pan całkowity sukces, pracując nad tą książką, choć sam pomysł jest bardzo obiecujący." D.H. Lawrence: Kochanek Lady Chatterley „Dla własnego dobra proszę nie publikować tej książki." Irving Stone: Pasja życia „Długa i nudna opowieść o artyście." Podobnie jak poprzednio postanowił znaleźć jakieś rozwiązanie, wszystko jedno jakie! Napisał list do każdego z osiemnastu tysięcy właścicieli sklepów z rowerami w całej Japonii. II. DECYZJE: DROGA KU POTĘDZE 53 Przekonywał ich, że wspólnie mogą przyczynie się do ponownego ożywienia gospodarczego kraju, ponieważ jego wynalazek spowoduje mobilność siły roboczej. Przekonał pięć tysięcy z nich, by wsparli jego przedsięwzięcie własnym kapitałem. Mimo to jednak znalazł nabywców tylko wśród najbardziej zagorzałych zwolenników roweru, ponieważ jego wynalazek był zbyt duży i toporny. Dokonał więc kilku ulepszeń i wyprodukował nową, mniejszą i zgrabniejszą wersję motoroweru, którą nazwał Super Cub. Tym razem odniósł natychmiastowy sukces, który uwieńczony został nagrodą cesarza. Później zaczął eksportować motorowery do Europy i Stanów Zjednoczonych. Po motorowerach przyszły w latach siedemdziesiątych samochody, które są dzisiaj tak popularne. Obecnie Honda Corporation zatrudnia sto tysięcy ludzi, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i Japonii, i jest uznawana za jedno z największych imperiów samochodowych Japonii. W Stanach Zjednoczonych lepiej od hondy sprzedaje się tylko toyota. Firma odnosi tak wielkie sukcesy, ponieważ jeden człowiek rozumiał kiedyś potęgę prawdziwej decyzji, którą wykonuje się - nie zważając na warunki zewnętrzne - bez wytchnienia. Honda z pewnością wiedział, że czasem, kiedy podejmie się decyzję i przystąpi do działania, może się nam wydawać, że nic z tego nie wychodzi. Ale to tylko chwilowe wrażenie, a BY ODNIEŚĆ SUKCES, MUSISZ PATRZEĆ DALEKO PRZED SIEBIE. Większość problemów, jakie napotykamy w codziennym życiu - jak choćby nadmierne jedzenie czy picie, palenie papierosów, poczucie klęski i zarzucenie własnych marzeń - wynika ze skupienia się na sprawach krótkoterminowych, z patrzenia tuż pod nogi. Ani sukces, ani porażka nie są czymś, czego można doświadczyć z dnia na dzień. Porażkę powodują wszystkie drobne decyzje, które podejmujemy w ciągu długiego czasu: nie kończymy spraw, nie przystępujemy do działania, zbyt łatwo się poddajemy, nie panujemy nad własnym stanem emocjonalnym i umysłowym. Skupiamy się wtedy właśnie na tym, co nam się w krótkim terminie nie udaje. Sukces jest rezultatem podjęcia decyzji o tym, że będziemy dążyć do polepszenia warunków życia, że będziemy dawać coś od siebie - będziemy sami zasilać swój umysł i nie pozwolimy, by czyniło to otoczenie. Właśnie te decyzje tworzą doświadczenie życiowe, które nazywamy sukcesem. 54 OBUDŹ W SOBIE OLBRZYMA Żaden człowiek ani żadna instytucja nie odniosą sukcesu, jeśli skupią się wyłącznie na celach krótkoterminowych. Większość problemów, jakie napotyka obecnie nasz kraj, jest rezultatem niezastanawiania się nad potencjalnymi konsekwencjami decyzji, które podejmujemy. Afery, kłopoty z bilansem handlowym, deficyt budżetowy, niezadowolenie z sytuacji w szkolnictwie, problemy z narkotykami i alkoholem - wszystko to rezultat myślenia wyłącznie w kategoriach najbliższej przyszłości. To właśnie syndrom Niagary w całej okazałości. Kiedy w swoich zmaganiach z nurtem rzeki skupiasz się na najbliższej skale, w którą możesz uderzyć, nie jesteś w stanie spojrzeć przed siebie wystarczająco daleko, by w porę dostrzec wodospad. Jako społeczeństwo jesteśmy tak bardzo nastawieni na natychmiastową gratyfikację, że często krótkofalowe rozwiązania stają się dla nas długofalowym problemem. Nasze dzieci mają w szkole kłopoty ze skoncentrowaniem uwagi, co przeszkadza im myśleć, zapamiętywać i uczyć się. Po części jest tak dlatego, że przyzwyczaiły się do natychmiastowej gratyfikacji poprzez ciągły kontakt z grami komputerowymi, reklamami w telewizji oraz bezustanne oglądanie MTV. Mamy teraz w kraju większą niż kiedykolwiek w przeszłości liczbę dzieci z nadwagą. Również i tu przyczyną jest nieprzerwana pogoń za szybkim przygotowywaniem posiłków: pieczenie w kuchence mikrofalowej, obiady z proszku i gotowe potrawy w barach na ulicy. Ten rodzaj krótkofalowego planowania może też być bardzo szkodliwy w interesach. Wszystkie problemy związane z katastrofą tankowca Valdez, należącego do firmy Exxon, mogłyby nigdy nie zaistnieć, gdyby tylko podjęto jedną małą decyzję. Firma Exxon mogła przecież zaopatrzyć swoje tankowce w podwójną powłokę kadłuba. Decyzja ta zapobiegłaby wyciekom ropy na wypadek kolizji. Jednak towarzystwo wolało przyjąć krótkowzroczny sposób myślenia o wytrzymałości kadłuba. Po wypadku i spowodowanym przezeń wycieku ropy Exxon ma zapłacić zawrotną sumę 1,1 miliarda dolarów* odszkodowania za spowodowane katastrofą straty * W momencie pisania tej książki sprawa Exxon wciąż toczy się przed sądem, który być może wyda wyrok podnoszący jeszcze kwotę odszkodowań. II. DECYZJE: DROGA KU POTĘDZE 55 finansowe, żeby nie wspomnieć o olbrzymich zniszczeniach ekologicznych na Alasce i przyległych terenach. Poświęcenie się długofalowym rezultatom raczej niż krótkofalowym osiągnięciom to być może najważniejsza decyzja w twoim życiu. Jej brak może spowodować nie tylko olbrzymie straty finansowe czy społeczne, lecz również i wielkie cierpienie. Pewien młody człowiek, o którym być może słyszałeś, postanowił rzucić szkołę, ponieważ zdecydował, że nie będzie już dłużej czekał na rozpoczęcie wymarzonej kariery muzycznej. Jednak to marzenie nie spełniło się wystarczająco szybko. Kiedy skończył dwadzieścia dwa lata, zaczął się obawiać, że jego muzyka nigdy nie stanie się popularna, a decyzja o porzuceniu szkoły była niewłaściwa. Całkowicie się załamał. Sypiał w całodobowych pralniach automatycznych, ponieważ nie stać go było na mieszkanie. Grał na pianinie w barach i kawiarniach i jedyną rzeczą, która pozwalała mu się jakoś trzymać, była romantyczna miłość. Jednak w końcu dziewczyna postanowiła go porzucić i to przekroczyło granice jego wytrzymałości. Rozpaczał, że nigdy już nie znajdzie tak pięknej kobiety. Jej odejście oznaczało dla niego koniec życia, postanowił więc skończyć ze sobą. Na szczęście przemyślał to raz jeszcze i zamiast popełniać samobójstwo szukał pomocy u psychiatry. Czas spędzony w szpitalu pozwolił mu odkryć, na czym naprawdę polegał jego problem. Wspominał to później w piosence: O, już nigdy nie zejdę tak nisko. Dziś mówi: „To była najlepsza chyba rzecz, jaką kiedykolwiek w życiu zrobiłem. Od tamtej pory nigdy sobie nie współczułem, cokolwiek by się działo. Każdy problem wydaje mi się teraz niczym w porównaniu z tym, co widziałem, z tym, przez co przechodzą inni ludzie."* Poświęcając się ponownie muzyce i realizując konsekwentnie marzenia, osiągnął w końcu to, czego chciał. Jak się nazywa? Billy Joel. Czy możesz sobie wyobrazić, że ten człowiek - ulubieniec milionów fanów na całym świecie, który poślubił jedną z najsła- * David i Victoria Sheff: Wywiad Playboya: Billy Joel, „Playboy". 56 OBUDŹ W SOBIE OLBRZYMA wniejszych modelek, Christie Brinkley, kiedyś zamartwiał się, że pisze złą muzykę i nigdy nie znajdzie kobiety tak pięknej jak jego była dziewczyna? Warto więc dobrze zapamiętać, że to, co w krótkiej perspektywie wydawało się niemożliwe, po jakimś czasie zmieniło się w klasyczny wręcz przykład wspaniałej kariery i wielkiego szczęścia. Billy Joel wydobył się z kryzysu, podejmując trzy decyzje, które podejmuje w życiu każdy z nas: na czym się skoncentrować, co znaczą dla nas poszczególne rzeczy i co robić mimo problemów, które wydają się nas ograniczać. Podniósł wymagania w stosunku do siebie i innych, poparł je nowymi przekonaniami oraz zastosował strategie, które wydawały mu się konieczne. Przekonanie, które wyrobiłem w sobie, by móc przetrwać najtrudniejsze moment życia, wyraża się bardzo prostym zdaniem: BOŻE OPÓŹNIENIA TO NIE BOŻE ODMOWY. Bardzo często rzeczy na pozór niemożliwe okazują się po pewnym czasie możliwe, jeśli tylko nie ustajesz w wysiłkach. Chcąc odnieść sukces, musimy nakazać sobie przez cały czas patrzeć daleko w przyszłość, skupiać się na odległych celach. Aby sobie o tym przypominać, często porównuję życie do pór roku. Żadna z nich nie trwa wiecznie, ponieważ całe życie to następujące po sobie okresy wzrostu, dojrzewania, zbiorów, odpoczynku i znów od nowa. Zima też się kończy. Jeśli dziś masz problemy, nie wolno ci porzucić nadziei, że w koricu nadejdzie wiosna. Dla jednych zima znaczy hibernację, dla innych zas radość jazdy na sankach i na nartach! Zawsze możesz po prostu przeczekać jakąś porę roku. Ale dlaczego nie miałbyś zamienić jej w okres, do którego wrócisz potem wieloma wspomnieniami? UJARZMIJ POTĘGĘ DECYZJI Powtórzeniem tego rozdziału niech będzie sześć krótkich rad, które pomogą ci ujarzmić potęgę tkwiącą w decyzjach. Pamiętaj, że jest to potęga, która w każdym momencie kształtuje twoje życie: II. DECYZJE: DROGA KU POTĘDZE 57 1. ZAWSZE PAMIĘTAJ O PRAWDZIWEJ SILE, JAKĄ DAJE CI PODEJMOWANIE DECYZJI. Decyzja jest narzędziem, które w każdej chwili możesz wykorzystać, by zmienić całe swoje życie. W momencie podjęcia decyzji nadajesz swojemu życiu nowy kierunek, stawiasz sobie nowy cel i z mocą ruszasz do przodu. Zaczynasz zmieniać swoje życie dokładnie w chwili podejmowania decyzji. Pamiętaj, że kiedy czujesz się przywalony ciężarem życia, kiedy sądzisz, że nie masz wyboru, kiedy tracisz kontrolę nad wydarzeniami, zawsze możesz to zmienić, jeśli tylko tak postanowisz. Pamiętaj, że miarą prawdziwej decyzji jest fakt podjęcia nowego działania. Jeśli więc nie podejmiesz działania, twoja decyzja nie była prawdziwa. 2. PAMIĘTAJ, ŻE NAJTRUDNIEJSZYM KROKIEM DO OSIĄGNIĘCIA CZEGOKOLWIEK JEST PRAWDZIWE ODDANIE SIĘ CZEMUŚ, PODJĘCIE PRAWDZIWEJ DECYZJI. Osiągnięcie czegoś, czego naprawdę chcesz, jest często o wiele łatwiejsze niż samo podjęcie tej decyzji. Tak więc podejmuj decyzje rozważnie, ale szybko. I nie zastanawiaj się całymi miesiącami, jak możesz osiągnąć swój cel albo czy w ogóle go osiągniesz. Badania udowodniły, że ludzie odnoszący największe sukcesy podejmują decyzje szybko, ponieważ jasno widzą wyznawane przez siebie wartości oraz dobrze wiedzą, czego chcą dla siebie w życiu. Te same badania udowodniły, że bardzo wolno zmieniają oni raz podjętą decyzję, jeśli w ogóle zmieniają. Natomiast ludzie, którym się nie powiodło, podejmują decyzje bardzo wolno i bardzo szybko zmieniają zdanie, miotają się raz w jedną, raz w drugą stronę. PO PROSTU ZDECYDUJ! Zrozum wreszcie, że podejmowanie decyzji to rodzaj działania, tak więc decyzję można równie dobrze zdefiniować jako „informację, na podstawie której podejmujemy działania". Twoja decyzja jest prawdziwa, jeśli wynika z niej działanie. Decyzja staje się obiektem puszczonym w ruch. Często skutki podejmowanej decyzji pomagają nam w osiągnięciu jakiegoś większego celu. Na swoje potrzeby opracowałem zasadę, która mówi: NIGDY NIE ODSTĘPUJ OD RAZ POWZIĘTEJ DECYZJI BEZ UPRZEDNIEGO PODJĘCIA DZIAŁAŃ ZMIERZAJĄCYCH DO JEJ REALIZACJI. 58 OBUDŹ W SOBIE OLBRZYMA 3. PODEJMUJ DECYZJE CZĘSTO. Im częściej podejmujesz decyzje, tym lepiej to robisz. Mięśnie stają się mocniejsze, gdy je ćwiczysz. Tak samo jest z ,,mięśniami", za pomocą których podejmujesz decyzję. Odkryj tkwiącą w tobie potęgę natychmiast - podejmując kilka decyzji, które dotychczas odkładałeś. Nie będziesz mógł uwierzyć, jaką siłę i ożywienie decyzje te wniosą w twoje życie! 4. WYCIĄGAJ WNIOSKI Z PODEJMOWANYCH DECYZJI. Nie da się tego uniknąć. Czasami musisz się potknąć, cokolwiek byś robił. Kiedy więc zdarzy się to nieuniknione, zamiast chować głowę w piasek wyciągnij wnioski. Zapytaj sam siebie: „Co w tym jest dobrego? Czego mogę się z tego nauczyć?" To „niepowodzenie" może okazać się prawdziwym sukcesem, jeśli wykorzystasz je do podejmowania lepszych decyzji w przyszłości. Zamiast rozwodzić się nad chwilowymi niepowodzeniami, wyciągaj wnioski, które w przyszłości mogą ci zaoszczędzić czasu, pieniędzy i bólu oraz dać ci nowe możliwości sukcesu. 5. KONSEKWENTNIE WYKONUJ RAZ POWZIĘTĄ DECYZJĘ, ALE NIGDY NIE UPIERAJ SIĘ PRZY SPOSOBACH JEJ REALIZACJI. Jeśli już podjąłeś jakąś decyzję, na przykład, kim chcesz być w przyszłości, nie pozwól, by środki przeszkodziły ci w realizacji celu. Chodzi ci o rezultaty. Zbyt często decydujemy się dążyć do osiągnięcia określonego celu, idąc najlepiej znaną nam w danej chwili drogą: rysujemy mapę i po drodze nie zwracamy już uwagi na inne możliwe trasy. Nigdy nie bądź uparty. Pielęgnuj sztukę giętkości umysłu. 6. PODEJMOWANIE DECYZJI SPRAWIA RADOŚĆ. Musisz wiedzieć, że podejmowana przez ciebie decyzja może w każdej chwili na zawsze odmienić twoje życie. Następny człowiek, którego spotkasz, telefon, który odbierzesz, film, który obejrzysz, książka, którą przeczytasz, a nawet każda kolejna przewracana kartka może okazać się tą właśnie siłą, która otworzy wszelkie zapory, przyniesie ci wszystko to, na co czekałeś. Jeśli naprawdę chcesz, by twoje życie było pasjonujące, musisz żyć z takim właśnie oczekiwaniem. Wiele lat temu podjąłem decyzję, która mogłaby się wydawać nieistotna, i ona II. DECYZJE: DROGA KU POTĘDZE 59 właśnie zmieniła i ukształtowała moje życie. Postanowiłem poprowadzić kurs w Denver w Colorado. Tam właśnie spotkałem kobietę imieniem Becky. Dziś nazywa się ona Robbins i z pewnością jest największym darem, jaki otrzymałem od życia. W czasie tej samej wyprawy postanowiłem napisać swoją pierwszą książkę, która dziś drukowana jest w jedenastu językach na całym świecie. Kilka dni później podjąłem się poprowadzić-kurs w Teksasie. Po siedmiu dniach pracy dowiedziałem się, że nie dostanę za to ani grosza, ponieważ organizator kursu chyłkiem wyjechał z miasta. Oczywistą decyzją było spotkanie z agentką, którą człowiek ten wynajął. Miała ona podobny problem. Kobieta ta została moją agentką i pomogła mi wydać pierwszą książkę. Właśnie skutkiem tego „niepowodzenia" jest fakt, iż mogę opowiedzieć ci dzisiaj o całej tej historii. Kiedyś podjąłem decyzję dobrania sobie wspólnika do interesów. Niestety nie zrobiłem najlepiej, nie sprawdzając tego człowieka przed podpisaniem umowy. W ciągu roku sprzeniewierzył ćwierć miliona dolarów i wprowadził moją firmę w długi sięgające siedmiuset osiemdziesięciu tysięcy, podczas gdy ja spędzałem życie w rozjazdach, prowadząc ponad dwieście kursów. Na szczęście jednak wyciągnąłem wnioski z tej kiepskiej decyzji i podjąłem lepszą. Chociaż wszyscy eksperci twierdzili, że jedynym sposobem na przetrwanie jest w tej sytuacji ogłoszenie bankructwa, postanowiłem podjąć próby odwrócenia tego nieszczęścia. W ten sposób odniosłem jeden z największych sukcesów w życiu. Podźwignąłem moją firmę na nieporównanie wyższy poziom, a zebrane przy tym doświadczenia nie tylko zapewniły mi stabilny sukces w interesach, lecz również przysporzyły wielu informacji, które później wykorzystałem do stworzenia WARUNKOWANIA NEUROASOCJACYJNEGO <™> i TECHNIK PRZEZNACZENIA (TM). O obydwu dowiesz się w dalszej części tej książki. Zycie jest przygodą dla odważnych - albo niczym. HELLEN KELLER
60 OBUDŹ W SOBIE OLBRZYMA Jaka więc jest najważniejsza informacja, którą zdobyłeś w tym rozdziale? WIEDZ, ŻE TO TWOJE DECYZJE, A NIE WARUNKI, W JAKICH SIĘ ZNAJDUJESZ, KSZTAŁTUJĄ TWOJE PRZEZNACZENIE. Zanim nauczymy się technik zmiany sposobu myślenia i zmiany codziennych odczuć na temat własnego życia, chciałbym ci powiedzieć, że wszystkie wyczytane w tej książce informacje są BEZWARTOŚCIOWE... każda inna przeczytana książka, każdy film i kurs są BEZWARTOŚCIOWE... DOPÓKI NIE ZDECYDUJESZ SIĘ ICH WYKORZYSTAĆ. Pamiętaj, że prawdziwa decyzja stanowi siłę, która odmienia twoje życie. Stanowi potęgę dostępną dla ciebie w każdej chwili, jeśli tylko rzeczywiście zdecydujesz sieją wykorzystać. Udowodnij sobie, że zdecydowałeś się to zrobić właśnie teraz. Podejmij jedną lub dwie decyzje, które dotychczas odkładałeś: jedną łatwą i jedną trochę trudniejszą. Pokaż sam sobie, jak wiele potrafisz. Teraz. Podejmij chociaż jedną konkretną decyzję, którą dotychczas odkładałeś, rozpocznij pierwsze działania prowadzące do jej realizacji. I bądź konsekwentny! Robiąc to, będziesz ćwiczył ten właśnie mięsień, który poruszy twoją wolę zmiany całego życia. Dobrze wiemy, że napotkasz na swojej drodze przeszkody. Ale Lech Wałęsa i mieszkańcy Europy Wschodniej przekonali się, że jeśli postanowisz pokonać mury, możesz się na nie wspiąć, możesz się przez nie przebić, wykopać pod nimi tunel albo znaleźć jakieś drzwi. Nawet najdłużej stojące mury nie są na tyle mocne, by oprzeć się woli ludzi, którzy postanowili nie spocząć, zanim mury nie padną. Ludzki duch jest prawdziwie niezwyciężony. Jednak wola zwycięstwa, wola sukcesu, kształtowania własnego życia i przejęcia nad nim kontroli może zostać wykorzystana dopiero wtedy, gdy zdecydujesz, czego chcesz, i uwierzysz, że żaden problem, żadne wyzwanie, żadna przeszkoda nie będą w stanie cię powstrzymać. Kiedy postanowisz, że twoje życie będą kształtowały nie okoliczności zewnętrzne, lecz twoje własne decyzje, w tej samej chwili twoje życie odmieni się na zawsze i będziesz na tyle silny, by przejąć władzę nad kolejną wielką siłą.